Kelete lehçesi 2

Ağız farkı

Çentii : çanta
fortum: hortum
foruz: horoz
hoturaf : fotoğraf
Halirbaam : Halil İbrahim
höle: öyle,
baçça: bahçe
talla: tarla
ceneze: cenaze
mezer: mezar
mahle: mahalle
kirez: kiraz
bıraz: biraz
ısıcak: sıcak
İlecep: Recep
İsmayıl: İsmail
ilehen: leğen
fırma: hurma
deemen: değirmen
şindi: şimdi
haşindi: şimdi, elan
eteş: ateş
muktar: muhtar
kesdene: kestane
cööz: ceviz
afur: ahır
ark: hark
soocan: solucan
kepelek: kelebek
besmellü: besbelli
oklu: oklava



Not: Sert ünsüzlerin yumuşaması ("k" nin "g" ye dönüşmesi bütün Türkçe'de görülen bir özelliktir. Yöresel sayılmazlar. Karpuz: garpuz gibi. Ancak ünlü uyumu yöreseldir. Ateş: eteş veya bazı yörelerde ateş: ataş gibi.

Yöreye has kelimeler:

höl: ıslak
cıscıbıt: sırılsıklam
depuk: kuru
ubalu: nemli
caranak: sağanak
keçek: merdiven
petek: kovan
kuvan: arı
Gumbul:çıkan arıları toplamaya yarayan davula benzer kap (emin değilim)
gantar böcüğü: B. böceği (Oryctes nasicornis)
yayla böcüğü: uğur böceği
tırmıt, tirmit: mantar
set: sedir, oturacak yer
caplama:
bad: çit, çeper
tirki: genelde hamur yoğurmakta kullanılan ahşap kap.

Kelete Lehçesi

yarıntasi: ertesi

peşkü: soba

hara, hariye : nere, nereye

zeel: akşam veya yarın ?

zeetteni: akşam veya yarın ?

zabaccak: yarın

pönnek: grup, yığın,

guvak: kepek

gufa: Ahşap üstü kapalı su kabı, kova

gıcirik: Mısırlar biçildikten sonra tarlalara yapılan bir çeşit eğlence aracı.

yesir: TV, bilgisayar hatta elektirğin olmadığı dönemde oynanan bir çeşit oyun.

sinmece: saklambaç

çit: tarla

eşün: ateşi karıştırmaya yarayan demir

sergen: İçine mısır konulan yer

avu: yaban gülü

me: al, buyur

ahamme: genelde çocukların kullandığı olumsuzluk veya itiraz bildiren söz(dü)

an(n)akla: bak

bibi: hala

ehel: ehil, iyi

haccak: iyi

got: mısır veya baklagil ölçmeye yarayan bir ölçüm aracı

daru: mısır

pakla: fasülye

idare lambası: camsız gazlı ışık

tömbelek: Bayram akşamları kapı kapı dolaşarak mani söyleyip bahşiş toplama işi

paldır: fındık bahçelerindeki nebatat için kullanılır.

palan: çamaşır

pırtı: çamaşır

gınnap: ip, çamaşır ipi

körse: kesici aletleri bilemek için kullanılan taş (körse miydi o acaba? :))

girebi: balta ve nacaktan daha küçük kesici araç.

keluntu, kirintu, (çok versiyonu var): Girebiden küçük kesme aracı

güllük: eğrelti otu



Köyümüzde Türkçe isimlerle anılan ancak çağdaş(!) Türkçe'de isimleri tarafımızca malum olmayan bazı bitki isimleri:

düdüklük

özül

ayı gulağı

yi(ğ)idin

galdirik

ezentere

yavşu (yonca!?)

sütduvan (süt doğan)

merulcan

bartin

ayı ödü




Deyimler, ünlemler:


Oy(h)(i)manına davun çıksın!

Andır kalsın!

E(g)gavuru gavur!

Heri

ura

gı




Meşhur dönemsel argolar:


Avana kaskelliim (?)

Hop dedi Kazım!

Gabak mı yedin anam....

Kelete'de imece geleneği

Kirazönü'nden Kelete manzarası

Kara Demlik

Fındık bahçelerinin vazgeçilmezi; kara demlikte çoban çayı